Οι εμβολιασμοί διακατέχουν κρίσιμο ρόλο στην εξασφάλιση της υγείας και της ευζωίας των πολυαγαπημένων κατοικίδιών μας. Με τον εμβολιασμό ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα και παράγει προστατευτικά αντισώματα έναντι ενός συγκεκριμένου παθογόνου. Χάρη στους εμβολιασμούς κατά των λοιμωδών νοσημάτων, μειώνουμε τη πιθανότητα νόσησης, ελαχιστοποιούμε την μετάδοση των παθογόνων, και σώζουμε πάρα πολλές ζωές. Οι εμβολιασμοί είναι ιδιαίτερα σημαντικοί σε ζώα που διαμένουν σε καταφύγια, εκτροφεία ή σπίτια με παραπάνω του ενός ζώα. Ακόμη, οι εμβολιασμοί συμβάλλουν και στη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας καθώς αποτρέπουν τη μετάδοση ζωονόσων, δηλαδή νοσημάτων που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο (π.χ. λύσσα). Σαφώς, τα σύγχρονα εμβόλια είναι πολύ αποτελεσματικά και ασφαλή, και έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές.
Πως λειτουργούν τα εμβόλια;
Το εμβόλιο περιέχει ένα αντιγόνο του παθογόνου από το οποίο θέλουμε να προστατεύσουμε το ζώο. Όταν χορηγηθεί το εμβόλιο, το αντιγόνο διεγείρει την ανοσολογική απόκριση, ενώ παράλληλα ενεργοποιείται η ανοσολογική μνήμη. Δηλαδή όταν ο οργανισμός ξαναέρθει σε επαφή με το συγκεκριμένο αντιγόνο έπειτα από φυσική έκθεση σε αυτό, θα το αναγνωρίσει ως εισβολέα και θα το εξουδετερώσει.
Ποια είναι τα είδη των εμβολίων
- Αδρανοποιημένα: το παθογόνο που χρησιμοποιείται είναι νεκρό ή απενεργοποιημένο και επομένως, ενώ διατηρεί την ικανότητα να διεγρείρει ανασοαποκρίσεις στον ξενιστή, δεν μπορεί να πολλαπλασιάζεται. Τα αδρανοποιημένα εμβόλια όμως προάγουν πιο ασθενείς ανοσοαποκρίσεις μικρότερης διάρκειας σε σχέση με τα εξασθενημένα εμβόλια, και χρειάζονται πολλαπλές δόσεις για την ανάπτυξη επαρκούς προστασίας.
- Ζωντανά εξασθενημένα: χρησιμοποιούν μικροοργανισμούς όπως βακτήρια ή ιούς, οι οποίοι έχουν εξασθενηθεί για να μειωθεί η λοιμογόνος δύναμή τους. Επειδή αυτά περιέχουν ζωντανό παθογόνο, πολλαπλασιάζονται στον ξενιστή μετά την χορήγησή τους, και οδηγούν στην ανάπτυξη ανοσίας που είναι παρόμοια με αυτή έπειτα από φυσική μόλυνση.
- Ανασυνδυασμένα (υπομονάδων, πολυσακχαρίτη, κλπ.): χρησιμοποιούν ένα γονίδιο του παθογόνου που εισάγεται σε έναν ιό, σε ένα βακτηριακό πλασμίδιο, ή σε μία πρωτεΐνη.
Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες;
Όπως κάθε ιατρική παρέμβαση, έτσι και τα εμβόλια μπορούν περιστασιακά να προκαλέσουν παρενέργειες, αν και η πιθανότητα είναι πάρα πολύ μικρή. Παρ’ όλο που η πλειονότητα των ζώων που θα εμφανίσουν μετεμβολιακές αντιδράσεις θα αναπτύξουν ήπια και παροδικά συμπτώματα, υπάρχουν και κάποιες σπανιότερες παρενέργειες που οδηγούν σε εσφαλμένες αντιλήψεις και ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων.
Μερικά ήπια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Ευαισθησία και πόνο στο σημείο της έγχυσης
- Χαμηλός πυρετός
- Κούραση
- Μείωση της όρεξης ή ανορεξία
- Βήχας, πτέρνισμα, ή ρινικό έκκριμα στη περίπτωση χορήγησης ενδορινικού εμβολίου
- Μικρό πρήξιμο και εξάνθημα στο σημείο της έγχυσης
- Ανάπτυξη μικρού οζιδίου στο σημείο της έγχυσης, το οποίο με τη πάροδο του χρόνου θα συρρικνωθεί, και μέσα σε δύο εβδομάδες θα έχει υποχωρήσει πλήρως. Εάν δεν υποχωρήσει, ειδοποιήστε τον κτηνίατρο.
Εάν αυτά τα συμπτώματα παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα καλέστε τον κτηνίατρό σας.
Σπανιότερα, μπορεί να εμφανιστούν μερικά πιο βαριά συμπτώματα:
- Έμετος ή διάρροια
- Μικρά, κόκκινα σπυράκια στο σώμα που συνοδεύονται από φαγούρα
- Πρήξιμο στο πρόσωπο, στη μύτη, και γύρω από τα μάτια
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Κατάπτωση
Αν παρατηρήσετε αυτά τα συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό του ζώου, είναι σημαντικό να καλέσετε τον κτηνίατρό σας.
Πως μπορώ να μειώσω τον κίνδυνο τον μετεμβολιακών αντιδράσεων;
Στη περίπτωση που το ζωάκι σας έχει εμφανίσει μετεμβολιακές αντιδράσεις στο παρελθόν, είναι απαραίτητο να ενημερώσετε τον κτηνίατρό σας για αυτές πριν τους νέους εμβολιασμούς ώστε να ληφθούν προληπτικά μέτρα για να αποφύγουμε την επανεμφάνισή τους. Μπορείτε επίσης να παραμείνετε στο χώρο του κτηνιατρείου για μία ώρα μετά τον εμβολιασμό, ώστε να εξασφαλιστεί η άμεση επέμβαση σε περίπτωση που εμφανιστούν παρενέργειες.
