Η δεμοδήκωση του σκύλου ή αλλιώς δεμοδηκτική ψώρα πρόκειται για παρασιτική λοίμωξη του δέρματος από παράσιτα του γένους Demodex, και στον σκύλο έχουν ταυτοποιηθεί τρία είδη (Demodex canis, Demodex cornei, Demodex injai). Όπως και στον άνθρωπο, τα παράσιτα του γένους Demodex υπάρχουν φυσιολογικά στη μικροχλωρίδα του δέρματος των υγιών ζώων, και η μετάδοση γίνεται από τη μητέρα στα κουτάβια τις πρώτες ημέρες της ζωής.
Οι περισσότεροι σκύλοι ζουν σε αρμονία με τα παράσιτα και αυτά παραμένουν σε μικρούς αριθμούς στο δέρμα χωρίς να δημιουργούν πρόβλημα. Όταν όμως προκύπτουν καταστάσεις που επιβαρύνουν το ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή νοσήματα) ή καταλύουν τον επιδερμικό φραγμό, τότε δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες για να αρχίσει ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός των παρασίτων, ο οποίος σιγά σιγά θα οδηγήσει στην δημιουργία δερματικών αλλοιώσεων.
Πρέπει να αναφερθεί πως η δεμοδηκτική ψώρα, όταν εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία, είναι πολύ πιθανόν να αυτοϊαθεί και οφείλεται στην ανωριμότητα του ανοσοποιητικού συστήματος των κουταβιών. Όταν ο σκύλος ενηλικιωθεί και το ανοσοποιητικό σύστημα «πάρει τα πάνω του», είναι πλέον σε θέση να αντιμετωπίσει τη παρασίτωση. Δυστυχώς, σε σκύλους μεγαλύτερης ηλικίας, η ανάπτυξη δεμοδηκτικής ψώρας τις περισσότερες φορές σχετίζεται με νοσήματα που προκαλούν ανοσοκαταστολή (π.χ. νεοπλασία, υπερφλοιοεπινεφριδισμος, σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός).
Συμπτώματα
Η δεμοδηκτική ψώρα έχει δύο μορφές, την εστιακή και την γενικευμένη. Η εστιακή είναι συχνότερη στα νεαρά ζώα, και εμφανίζεται συχνότερα στο πρόσωπο, στα πρόσθια άκρα και στις πατούσες. Στη γενικευμένη, οι αλλοιώσεις αφορούν μεγαλύτερο μέρος του σώματος και σαφώς πρόκειται για πιο σοβαρή κατάσταση.
Το παράσιτο Demodex παρασιτεί στον θύλακα της τρίχας, ο οποίος στη συνέχεια φλεγμαίνει και με αυτό τον τρόπο πέφτει το τρίχωμα και δημιουργούνται αλωπεκικές εστίες (δηλαδή περιοχές με απουσία τριχώματος).
Μερικά συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Απώλεια τριχώματος (αλωπεκία)
- Κόκκινο εξάνθημα (ερύθημα)
- «Σπυράκια» με ή χωρίς πύον (φλύκταινες, βλατίδες)
- Κρούστες (αποξηραμένο πύον)
- Αποχρωματισμός του δέρματος
- Ωτίτιδα
- Δερματίτιδα των άκρων
Mία συχνή επιπλοκή της φλεγμονής που προκαλεί η δεδοδηκτική ψώρα είναι η ανάπτυξη βακτηριακής λοίμωξης του δέρματος.
Η διάγνωση τίθεται με μικροσκόπηση δείγματος που έχει παρθεί από απόξεση του δέρματος, όπου ανευρίσκονται ενήλικα παράσιτα ή τα αυγά τους, ή με μικροσκόπηση τριχών (τριχόγραμμα).
Στους ενήλικες σκύλους με δεμοδήκωση πρέπει να αποκλειστούν διάφορα συστηματικά νοσήματα και για αυτό τον λόγο πραγματοποιούνται αιματολογικές, βιοχημικές, ανάλυση ούρων, και απεικονιστικές εξετάσεις.
Θεραπεία
Στις μέρες μας, η θεραπεία της δεμοδήκωσης δεν φέρει τις δυσκολίες του παρελθόντος χάρη σε μία ευρεία ποικιλία φαρμακευτικών προϊόντων τα οποία είναι ασφαλή, εξοντώνουν τα παράσιτα μέσα σε γρήγορο χρονικό διάστημα, και συμβάλλουν στη πρόληψη της παρασίτωσης παρέχοντας ταυτόχρονα προστασία κατά διαφορετικών εξωπαρασίτων (π.χ. ψύλλους, ψείρες).
